“Kanunî’nin bir kanunu vâr; herkesi toplar ve üzerine yemin ettirir, başta kendisi olmak üzere… Pâdişah şeriatın uygulayıcısıdır. Şeriatı bilen pâdişâhın üstündedir, o da ulemâ. Ulemâ da işlerini askere, orduya dayanarak yapar.
“İmparatorluk; 1. Ulemâ, 2. Ordu, 3. Pâdişah’tan teşekkül eder. Ordu yıkılınca muvazene bozuldu.
‘Türkiye’nin en vahim hâdisesi Yeniçeriliğin ilgâsıdır. Cevdet Paşa’ya tarih yazdırılır. Fakat Cevdet Paşa kurnaz ve akıllıdır. Yeniçerilik ilga edilmeliydi der. Tarihi de zaten 1826′ya kadar yazar. Ondan sonrası yoktur. Sebepi açık. Osmanlı yok artık.
“II. Mahmud’un ordusu millî değildi. III. Selim’den sonra tıbbiye, harbiye Fransızlar’ın elindedir. Hâriciye de Ingilizler’in eline geçmişti.
“Bunu ben 55 yaşından sonra görebildim. Bize ilk mektepten üniversiteye kadar yeniçeri kaldırılmalıydı, diye okuttular.
Yeniçeri kakadır diye yutturdular. Bir İmparatorluk birden ölmez.
“Osmanlı II. Mahmud’da ölmüştür. II. AbdülHamid bu ölüyü diriltmiş ve otuz üç sene ayakta tutmuş yegâne adamdır. II. Abdülhamid son Osmanlı Padişahıdır. Osmanlı II. Abdülhamid’de biter.”
Cemil Meriç, Günlük, 5 Aralık 1976
